Powierzchnia (ha): 249,86

Rok utworzenia: 1990

Powstały na podstawie aktu:
Zarządzenie MOŚZNiL z 25.06.1990 r. (M.P. z Nr 31, poz. 248)

Cel ochrony:
Zachowanie fragmentu Puszczy Knyszyńskiej odznaczającego się urozmaiconą rzeźbą terenu oraz występowaniem licznych źródlisk.

Opis:
typ rezerwatu: leśny
Położony w północno-wschodniej części Puszczy Knyszyńskiej (Rys. 25) w obrębie Sokółka Nadleśnictwa Supraśl, na północ od miejscowości Międzyrzecze (Rys. 29). Dojazd autobusem PKS do przystanku Kopna Góra 2 km na południe od rezerwatu. Celem rezerwatu jest zachowanie w naturalnym stanie Fragmentu Puszczy Knyszyńskiej odznaczającego się typowo dla Puszczy wykształconymi zbiorowiskami leśnymi i obecnością rzadkich składników flory, wśród których jest wiele gatunków podlegających ochronie prawnej. Teren rezerwatu odznacza się urozmaiconą rzeźbą. występują tu liczne wyniesienia o stromych stokach i znacznych wysokościach względnych. Różnice wysokości bezwzględnych wynoszą 30 m (od 137 do 167 m n.p.m.). W zachodniej części rezerwatu występuje zatorfiona dolina, dnem której płynie wartki strumień Kowszówka zasilany różnymi źródliskami. Głownym typem lasu na terenie rezerwatu jest bór mieszany Calamagrostio-Piceetum z drzewostanem złożonym z sosny z dużym udziałem świerka. Świerk występuje też bardzo licznie w podroście i podszycie wykazując wyraźną ekspansję charakterystyczną ogólnie dla tego typu lasu. w warstwie krzewów nieliczną domieszkę stanowi leszczyna oraz dąb i jarzębina, rzadziej wiciokrzew, suchodrzew i trzmielina brodawkowata. W runie złożonym głównie z borówki czarnej występuje dość licznie trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea, konwalia dwulistna Majanthemum bifolium i inne oraz gatunki ciepłolubne jak kończyna długokłosa Trifolium rubens dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia, kokoryczka wonna Polygonatum odoratum oraz gatunki chronione: tajęża jednostronna Goodyera repens, arnika górska Arnica montana, lilia złotogłów Lilium martagon. W kilku miejcach , na niedużych powierzchniach (oddział 165, 184), na siedlisku boru mieszanego występują młodniki brzozowe powstałe z samosiewu na miejscu zrębów zupełnych z licznym podszytem świerkowym z domieszką dębu. W południowo-wschodniej części rezerwatu, na wyniesieniach, na kilkuarowych powierzchniach występuje trzcinnikowo- sosnowy kserotermiczny bór mieszanyCalamagrostio Pinetum z licznymi gatunkami ciepłolubnymi w runie, jak pięciornik biały Potentilla alba, lepnica zwisła Silene nutans, traganek duński Astragalus danicus, kończyna długokłosa Trifolium rubens, naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora. Głównie w tym zespole leśnym rośnie sasanka otwarta Pulsatilla patens. Na stokach wyniesień wśród boru mieszanego występuje w wielu miejscach bór sosnowy Vacinnio vitis-idaeae-Pinetum z dominacją w runie borówki czarnej i borówki brusznicy. W obniżeniach między wyniesieniami i w sąsiedztwie doliny strumienia Kowszówka występuje leszczynowo świerkowy las mieszany Corylo0Piceetum, odznaczający się obecnością dębu w drzewostanie oraz graba i rzadko lipy w podroście, a w warstwie krzewów bujnie rozwija się leszczyna. W dośc bogatym runie spotyka się gatunki chronione, jak wawrzynek wilczełyko daphne mezereum, lilia złotogłów Lilium martagon i orlik pospolity Aguilegiavulgaris. Elementem bardzo wzbogacającym szatę roślinną rezerwatu jesy dolina strumienia Kowszówka. Nad samym brzegiem strumieniem występuje łęg jesionowo-olszowy Circaeo Alnetum. Rosną tu m.in. obecnie dość rzadkie składniki naszej flory jak parzydło leśne Aruncus silvester rutewka orlikolistna Thalictrum aquilegiifolium, szczyr trwały Mercurialis perennis, kokoryczka wielokwiatowa Polygonatum multiflorum, szakłak pospolity Rhamnus cathartica, perz psi Agropyron caninum oraz gatunki chronione: wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, storczyk plamisty Dactylorhiza maculata, kruszczyk szreokolistny Epipactis helleborine, widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, widłak wroniec Huperzia selago. W dolinie strumienia Kowszówka w wielu miejscach występują źródliska z typowo wykształconymi zbiorowiskami roślinności źródliskowej. W strumieniu odznaczającym sie wartkim nurtem znajdują sie głazy porośnięte mszakami, wśród których jest szereg gatunków rzadkich. Miejscami dno strumienia pokrywają kamienie tworzące bruk porośnięty mchami wodnymi. cennym uzupełnieniem roślinności leśnej rezerwatu jest też torfiasta łąka przylegająca do północno-zachodniego naroża oddziału 166. Rośnie tu wiele interesującychroślin, które w miarę postępu prac melioracyjnych zanikają, stając się coraz rzadszymi składnikami naszej flory. Przetrwać więc mogą tylko w rezerwatach.

Gmina, do której należy obiekt:
Szudziałowo

Plan ochrony przyrody (na pds. danych Biuletynu Informacji Publicznej UW Białystok):

Wojewody Podlaskiego

z dnia 16 lipca 2003 r.

w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Międzyrzecze”

Na podstawie art. 13 a ust. 6 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz.1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Ustanawia się plan ochrony dla rezerwatu przyrody „Międzyrzecze” zwany dalej „Planem ochrony”.

2. Treść planu ochrony zawiera załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3. Lokalizację rezerwatu przyrody przedstawia mapa stanowiąca załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 2. Plan ochrony obowiązuje do dnia 31 grudnia 2022 r.

§ 3. Nadzór nad wykonaniem rozporządzenia powierza się Wojewódzkiemu Konserwatorowi Przyrody.

§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie czternastu dni od daty jego ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego.

Wojewoda Podlaski

Marek Strzaliński

Załącznik nr 1

do rozporządzenia Nr 19/03

Wojewody Podlaskiego

z dnia.16 lipca 2003 r.

Planu ochrony dla rezerwatu przyrody ,,Międzyrzecze''

Rozdział 1

Dane ogólne

§ 1. Podstawą prawną ochrony rezerwatowej stanowi:

1) zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 czerwca 1990 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 31, poz. 248);

2) obwieszczenia Wojewody Podlaskiego z dnia 16 stycznia 2002 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Podl.
Nr 2, poz. 39).

§ 2. 1. Powierzchnia rezerwatu wynosi 250,27 ha, z tego:

1) leśna zalesiona - 240,63 ha;

2) leśna związana z gospodarką leśną - 7,72 ha;

3) grunty rolne - Ł VI-1,06 ha;

4) grunty zakrzaczone - Lz VI - 0,86 ha.

2. Rezerwat jest położony:

1) wg podziału administracyjnego Polski: w województwie podlaskim, powiecie sokólskim, gminie Szudziałowo;

2) wg podziału przyrodniczo-geograficznego Polski: w prowincji Niżu Zachodnio-Rosyjskiego, podprowincji Wysoczyzny Podlasko-Białoruskiej, makroregionie Niziny Północnopodlaskiej, mezoregionie Wysoczyzny Białostockiej;

3) wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej rezerwat ten położony jest w II Krainie Mazursko-Podlaskiej, w 5 Dzielnicy Wysoczyzny Bielsko-Białostockiej, w mezoregionie Puszczy Knyszyńskiej.

3. W granicach rezerwatu znajduje się:

1) kompleks leśny, obejmujący oddziały: 165, 166, 167 a, g, 184, 185, 202, 203, 204 a, b, c, d, f, g, h, 221, 222;

2) enklawa gruntów rolnych wsi Suchy Gród.

§ 3. Grunty rezerwatu stanowią własność:

1) Skarbu Państwa, w zarządzie Nadleśnictwa Supraśl - 249,21 ha.

2) grunty prywatne - 1,06 ha;

Rozdział 2

Charakterystyka i diagnoza stanu przyrody

§ 4. 1. Gleby leśne rezerwatu:

1) rdzawe bielicowe (RDb) - 1,87 ha;

2) rdzawe właściwe (RDw) - 204,69 ha;

3) rdzawe brunatne (RDbr) - 7,51 ha;

4) gruntowoglejowe właściwe (Gw) - 5,00 ha;

5) gruntowoglejowe murszaste (Gms) - 4,60 ha;

6) gruntowoglejowe murszowe (Gm) - 2,30 ha;

7) torfowe torfowisk niskich (Tu) - 21,44 ha;

8) czarne ziemie murszaste (CZms) - 1,80 ha.

2. Gleby rolnicze rezerwatu:

torfowa - Ł VI 1,06 ha.

§ 5. Siedliska przyrodnicze:

1) Typy siedliskowe: Bśw-1,37 ha, BMśw-212,95 ha, BMw-9,87 ha, LMw-16,44 ha,
Ol-0,86 ha.

2) Zespoły roślinne lasu:

a) Calamagrostio arundinaceae- Piceetum - 194,52 ha;

b) Betulo pubescentis-Piceetum - 12,37 ha;

c) Corylo-Piceetum - 12,31 ha;

d) Vaccinio myrtilli-Pinetum - 12,10 ha;

e) Sphagno girgensohnii-Piceetum - 8,70 ha;

f) Calamagrostio-Pinetum - 3,10 ha;

g) Vaccinio vitis- ideae Pinetum - 1,87 ha;

h) Piceo-Alnetum - 1,64 ha;

i) Circaeo-Alnetum - 1,30 ha;

j) Caricetum fusco-paniceae - 0,71 ha;

k) Carici elongatae-Alnetum - 0,70 ha;

l) Cardaminetum amarae - 0,60 ha;

m) Caricetum rostratae - 0,35 ha.

3) Gatunki panujące drzewostanów: So-208,99 ha, Św-24,27 ha, Brz-7,37 ha, Ol-0,86 ha;

4) Powierzchnie drzewostanów według klas wieku: Ia-3,27 ha, Ib-6,51 ha, IIa-0,72 ha, IIb-6,56 ha, IIIa-1,30 ha, IIIb-4,87 ha, IVa-16,41 ha, IVb-13,04 ha, Va-23,95 ha, VI-164,86 ha.

§ 6. W rezerwacie występuje siedlisko przyrodnicze - borealna świerczyna na torfie (Sphagno-girgensohnii-Piceetum) o powierzchni 8,70 ha wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzaju siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz. U. Nr 92, poz. 1029).

§ 7. Rośliny dziko występujące w rezerwacie przyrody przedstawia tabela:

Lp.	Nazwa gatunkowa (polska i łacińska )	Liczebność
1.	Olsza czarna Alnus glutinosa	pojedynczo
2.	Brzoza omszona Betula pubescens	sporadycznie
3.	Brzoza brodawkowata Betula pendula	licznie
4.	Grab zwyczajny Carpinus betulus	sporadycznie
5.	Czeremcha zwyczajna Padus avium	sporadycznie
6.	Świerk pospolity Picea abies	licznie
7.	Sosna pospolita Pinus sylvestris	licznie
8.	Topola osika Populus tremula	pojedynczo
9.	Dąb szypułkowy Quercus robur	pojedynczo
10.	Jarząb pospolity Sorbus aucuparia	licznie
11.	Lipa drobnolistna Tilia cordata	sporadycznie
12.	Wrzos zwyczajny Calluna vulgaris	pojedynczo
13.	Leszczyna pospolita Corylus avellana	licznie
14.	Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum *	sporadycznie
15.	Trzmielina zwyczajna Euonymus europaeus	sporadycznie
16.	Trzmielina brodawkowata Euonymus verrucosus	sporadycznie
17.	Kruszyna pospolita Frangula alnus •	licznie
18.	Jałowiec pospolity Juniperus communis	pojedynczo
19.	Wiciokrzew suchodrzew Lonicera xylosteum	pojedynczo
20.	Porzeczka alpejska Ribes alpinum	pojedynczo
21.	Porzeczka czerwona Ribes spicatum	sporadycznie
22.	Malina właściwa Rubus idaeus	licznie
23.	Borówka czarna Vaccinium myrtillus	licznie
24.	Borówka brusznica Vaccinium vitis-idaea	pojedynczo
25.	Kalina koralowa Viburnum opulus •	sporadycznie
26.	Krwawnik pospolity Achillea millefolium	pojedynczo
27.	Podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria	sporadycznie
28.	Mietlica pospolita Agrostis vulgaris	pojedynczo
29.	Dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans	pojedynczo
30.	Zawilec gajowy Anemone nemorosa	pojedynczo
31.	Pajęcznica gałęzista Anthericum ramosum	pojedynczo
32.	Orlik pospolity Aquilegia vulgaris *	sporadycznie
33.	Kopytnik pospolity Asarum europaeum •	sporadycznie
34.	Trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea	licznie
35.	Klinopodium pospolite Clinopodium vulgare	pojedynczo
36.	Knieć błotna Caltha palustris	sporadycznie
37.	Rzeżucha łąkowa Cardamine pratensis	sporadycznie
38.	Turzyca palczasta Carex digitata	sporadycznie
39.	Turzyca długokłosa Carex elongata	pojedynczo
40.	Turzyca żółta Carex flava	sporadycznie
41.	Turzyca pospolita Carex fusca	sporadycznie
42.	Turzyca pagórkowata Carex montana	sporadycznie
43.	Turzyca rzadkokłosa Carex remota	sporadycznie
44.	Turzyca dzióbkowata Carex rostrata	sporadycznie
45.	Turzyca prosowata Carex panice	sporadycznie
46.	Turzyca gwiazdkowata Carex echinata	pojedynczo
47.	Wierzbówka kiprzyca Chamaenerion angustifolium	sporadycznie
48.	Pomocnik baldaszkowy Chimaphila umbellata *	pojedynczo
49.	Śledziennica skrętolistna Chrysosplenium alternifolium	sporadycznie
50.	Czartawa drobna Circaea alpina	pojedynczo
51.	Konwalia majowa Convallaria majalis •	licznie
52.	Pępawa błotna Crepis paludosa	pojedynczo
53.	Śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa	sporadycznie
54.	Wierzbownica górska Epilobium montanum	sporadycznie
55.	Wierzbownica błotna Epilobium palustre	sporadycznie
56.	Wierzbownica bladoróżowa Epilobium roseum	sporadycznie
57.	Wełnianka szerokolistna Eriophorum latifolium	sporadycznie
58.	Kostrzewa olbrzymia Festuca gigantea	sporadycznie
59.	Kostrzewa owcza Festuca ovina	pojedynczo
60.	Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis	sporadycznie
61.	Kostrzewa czerwona Festuca rubra	sporadycznie
62.	Wiązówka błotna Filipendula ulmaria	sporadycznie
63.	Poziomka pospolita Fragaria vesca	licznie
64.	Gajowiec żółty Galeobdolon luteum	pojedynczo
65.	Przytulia błotna Galium palustre	pojedynczo
66.	Przytulia bagienna Galium uliginosum	sporadycznie
67.	Bodziszek cuchnący Geranium robertianum	sporadycznie
68.	Bodziszek czerwony Geranium sanguineum	sporadycznie
69.	Tajęża jednostronna Goodyera repens *	sporadycznie
70.	Bluszcz pospolity Hedera helix *	sporadycznie
71.	Przylaszczka pospolita Hepatica nobilis •	pojedynczo
72.	Jastrzębiec kosmaczek Hieracium pilosella	sporadycznie
73.	Jastrzębiec baldaszkowy Hieracium umbellatum	sporadycznie
74.	Niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere	sporadycznie
75.	Strzęplica Koeleria polonica	sporadycznie
76.	Groszek czerniejący Lathyrus niger	sporadycznie
77.	Groszek żółty Lathyrus pratensis	sporadycznie
78.	Groszek wiosenny Lathyrus vernus	sporadycznie
79.	Rzęsa drobna Lemna minor	sporadycznie
80.	Rzęsa trójrowkowa Lemna trisulca	sporadycznie
81.	Lilia złotogłów Lilium martagon *	sporadycznie
82.	Kosmatka owłosiona Luzula pilosa	licznie
83.	Firletka poszarpana Lychnis flos-cuculi	sporadycznie
84.	Tojeść pospolita Lysimachia vulgaris	sporadycznie
85.	Konwalijka dwulistna Maianthemum bifolium	masowo
86.	Pszeniec zwyczajny Melampyrum pratense	masowo
87.	Perłówka zwisła Melica nutans	pojedynczo
88.	Miodownik melisowaty Melittis melissophyllum •	sporadycznie
89.	Mięta nadwodna Mentha aquatica	sporadycznie
90.	Możylinek trójnerwowy Moehringia trinervia	pojedynczo
91.	Sałatnik leśny Mycelis muralis	sporadycznie
92.	Niezapominajka błotna Myosotis palustris	pojedynczo
93.	Storczyk krwisty Orchis incarnata *	sporadycznie
94.	Storczyk szerokolistny Orchis latifolia *	sporadycznie
95.	Szczawik zajęczy Oxalis acetosella	licznie
96.	Czworolist pospolity Paris quadrifolia	sporadycznie
97.	Gruszyczka zielonawa Pyrola chlorantha	sporadycznie
98.	Gruszyczka jednostronna Pyrola secunda	pojedynczo
99.	Babka lancetowata Plantago lanceolata	sporadycznie
100.	Wiechlina Poa angustifolia	licznie
101.	Wiechlina zwyczajna Poa trivialis	sporadycznie
102.	Kokoryczka wonna Polygonatum odoratum	pojedynczo
103.	Pięciornik kurzyślad Potentilla erecta	pojedynczo
104.	Piórosz pierzasty Ptilium crista castrensis •	sporadycznie
105.	Jaskier ostry Ranunculus arce	sporadycznie
106.	Jaskier rozłogowy Ranunculus repens	sporadycznie
107.	Szelężnik spóźniony Rhinanthus serotinus	sporadycznie
108.	Szczaw zwyczajny Rumex acetosa	sporadycznie
109.	Malina kamionka Rubus saxatilis	pojedynczo
110.	Fałdownik trzyrzędowy Rhitidiadelphus triquestrus •	wyspowo
111.	Wężymord humilis Scorzonera humilis	sporadycznie
112.	Nawłoć pospolita Solidago virgaurea	pojedynczo
113.	Gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea	sporadycznie
114.	Gwiazdnica gajowa Stellaria nemorum	sporadycznie
115.	Czarcikęs łąkowy Succisa pratensis	sporadycznie
116.	Siódmaczek leśny Trientalis europaea	licznie
117.	Koniczyna dwukłosowa Trifolium alpestre	sporadycznie
118.	Koniczyna łąkowa Trifolium pratense	sporadycznie
119.	Koniczyna biała Trifolium repens	sporadycznie
120.	Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica	licznie
121.	Przetacznik bobowniczek Veronica beccabunga	sporadycznie
122.	Przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys	pojedynczo
123.	Przetacznik leśny Veronica officinalis	pojedynczo
124.	Wyka płotowa Vicia sepium	sporadycznie
125.	Fiołek psi Viola canina	sporadycznie
126.	Fiołek przedziwny Viola mirabilis	sporadycznie
127.	Fiołek błotny Viola palustris	sporadycznie
128.	Fiołek Rivina Viola riviniana	pojedynczo
129.	Fiołek leśny Viola sylvestris	pojedynczo
130.	Pajęcznica samicza Athyrium filix-femina	pojedynczo
131.	Drabik drzewkowaty Climacium dendroides •	sporadycznie
132.	Widłoząb miotlisty Dicranum scoparium	sporadycznie
133.	Widłoząb fałdowany Dicranum undulatum	pojedynczo
134.	Nerecznica samcza Dryopteris filix-mas	sporadycznie
135.	Nerecznica krótkoostna Dryopteris carthusiana	licznie
136.	Rokietnik pospolity Entodon schreberi	licznie
137.	Skrzyp łąkowy Equisetum pratense	sporadycznie
138.	Skrzyp leśny Equisetum sylvaticum	pojedynczo
139.	Gajnik lśniący Hylocomium splendens •	licznie
140.	Widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum *	sporadycznie
141.	Merzyk pokrewny Mnium affine	pojedynczo
142.	Merzyk Mnium elatum	pojedynczo
143.	Merzyk falisty Mnium undulatum	pojedynczo
144.	Pleszanka pospolita Pellia epiphylla	sporadycznie
145.	Skosatka Plagiochila maior	sporadycznie
146.	Płonnik Polytrichum attenuatum	pojedynczo
147.	Orlica pospolita Pteridium aquilinum	pojedynczo
148.	Torfowiec Sphagnum apiculatum •	sporadycznie
149.	Torfowiec szerokolistny Sphagnum palustre •	pojedynczo
150.	Tujowiec tamaryszkolistny Thuidium tamariscifolium	pojedynczo

* - gatunki objęte ochroną całkowitą

• - gatunki objęte ochroną częściową

§ 8. Zwierzęta dziko występujące w rezerwacie przyrody:

Na terenie rezerwatu oraz niedalekim sąsiedztwie stwierdzono występowanie 154 gatunków ptaków, w tym 101 gatunków lęgowych. Rezerwat jest również ostoją i miejscem bytowania wielu gatunków drobnych ssaków. Spotyka się tu takie gatunki jak: rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), nornica ruda (Clethrionomys glareolus), darniówka zwyczajna (Microtus subterraneus), smużka (Sicista betulina), orzesznica (Muscardinus avellana), nornik bury (Microtus agrestis) zwyczajny (M. arvalis) i północny. Z dużych ssaków występuje tu: jeleń (Cervus elaphus), łoś (Alces alces), sarna (Capreolus capreolus), dzik (Sus scrofa), ryś (Lynx lynx). W dolinie strumienia występują bobry (Castor fiber).

Rozdział 3

Cele Ochrony

§ 9. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie fragmentu Puszczy Knyszyńskiej z licznymi źródliskami i zbiorowiskami roślinnymi, jak też wielu chronionych gatunków roślin.

Rozdział 4

Obszary ochrony częściowej

§ 10. Obszar ochrony częściowej obejmuje 250,27 ha.

Na terenie rezerwatu Międzyrzecze nie została wprowadzona ochrona ścisła czy też krajobrazowa.

Rozdział 5

Program działań ochronnych

§ 11. Obszary ochrony częściowej.

Działania ochronne	Zakres działań
unaturalnienie drzewostanów	regulacja składu gatunkowego upraw i młodników z uwzględnieniem typów siedlisk (czyszczenie wczesne, późne, stabilizacyjne i sanitarne)
monitorowanie stanu lasu i zagrożeń drzewostanów	kontrola stanu sanitarnego
ograniczanie stosowania preparatów chemicznych na rzecz biologicznych	- stosowanie bio-olejów w pilarkach spalinowych - pułapki feromonowe

Rozdział 6

Sposoby eliminacji i minimalizacji zagrożeń dla przyrody

§ 12. Sposoby eliminacji i minimalizacji zagrożeń dla przyrody przedstawia tabela:

Lp.	Zagrożenia	Sposób eliminacji i minimalizacji zagrożeń	Kto realizuje
1.	zagrożenia ze strony grzybów (huba i opieńka) oraz uszkodzenia w częściach odziomkowych drzew	unikać zranień, zrywkę drewna prowadzić po uprzednio wyznaczonych szlakach ciągnikiem nasiębiernym	Nadleśniczy
2.	używanie środków chemicznych w ochronie drzewostanów przyległych do rezerwatu	zakaz używania	Nadleśniczy
3.	postępujące obniżenie poziomu wód gruntowych	działania zmierzające do poprawy retencji w rezerwacie (tolerowanie stanowisk bobrów)	Nadleśniczy
4.	zgryzanie nasadzeń w uprawie	zabezpieczyć	Nadleśniczy

Rozdział 7

Obszary i sposoby udostępniania rezerwatu dla celów naukowych i turystycznych

§ 13. Obszary i sposoby udostępniania rezerwatu dla celów naukowych i turystycznych przedstawia tabela:

Lp.	Cel udostępniania	Obszary udostępniania	Sposób udostępniania	Kto realizuje
1.	badania naukowe	teren rezerwatu	zgoda na wejście	Wojewoda Podlaski
2.	turystyka	po wyznaczonych w terenie szlakach poprowadzonych po drogach leśnych	turystyka piesza, konna, rowerowa oraz na przejazdy ludności miejscowej ciągnikami wraz ze sprzętem rolniczym	Nadleśniczy

Rozdział 8

Opis sposobów ochrony

§ 14. Ochrona gleb polegać będzie na stosowaniu bio-olejów w pilarkach spalinowych.

§ 15. 1. Ochrona ekosystemów leśnych polegać będzie na:

1) dostosowaniu okresu pozyskania drewna do terminów najmniejszego zagrożenia lasu od owadów, wiatru i śniegu oraz możliwości wykorzystania przez zwierzynę płową cienkiej kory na drzewach leżących, a także do okresów nie kolidujących z porą wyprowadzania lęgów przez ptaki;

2) upewnieniu się, że przed przystąpieniem do prac pielęgnacyjnych czy na terenie objętym zabiegiem nie występują rośliny prawnie chronione;

3) prowadzeniu zrywki drewna ciągnikami nasiębiernymi;

4) unikaniu metod wyznaczania i znakowania drzew poprzez ich ranienie;

5) stosowaniu środków technicznych osłaniających drzewa przed uszkodzeniami w trakcie zrywki;

6) preferowaniu środków technicznych w zabezpieczaniu upraw i młodników;

7) kontroli stanu sanitarnego drzewostanów;

8) stosowaniu pułapek feromonowych do zwalczania i prognozowania pojawu szkodników wtórnych;

9) ochronie drapieżnej entomofauny.

2. Należy wykonywać zabiegi pielęgnacyjne drzewostanów poprzez regulację stanu gatunkowego zgodnie z siedliskiem, kierując się następującymi wskazaniami:

Typ siedliskowy lasu	Zespól leśny	Warianty składów gatunkowych drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych
		Faza inicjalna	Faza optymalna	Faza terminalna
Bór świeży	Vaccinio vitis-ideae-Pinetum	So 80-100 Brzb 10-20 Św -	70-90 5-10 do 5	40-70 - 5-10
Bór mieszany świeży	Calamagrostio-Pinetum	So 70-90 Db 10-30 Brzb 5-10	50-70 20-30 do 5	30-60 20-40 -
	Calamagrostio-Piceetum	So 85-95 Św 5-15 Db 10-20 Brzb 5-10 Os do 5 Gb - Lp - Kl -	30-50 30-50 5-10 do 5 do 5 do 5 do 5 do 5	20-40 40-70 do-5 - - do-5 do-5 do-5
	Vaccinio vitis-ideae-Pinetum	So 70-90 Św 0-5 Brzb 10-20 Os 5-10	50-70 10-20 do 5 do 5	40-60 10-30 - -
	Corylo-Piceetum	Św 30-40 So 40-50 Db 20-30 Lp 5-10 Kl 5-10 Brzb do 5 Os do 5	40-60 20-30 10-20 5-10 do 5 do 5 do 5	40-70 5-20 5-10 5-10 do 5 do 5 -
	Vaccinio myrtilli-Pinetum Bór mieszany wilgotny	So 30-50 Św 10-20 Db 5-10 Brzom 5-10 Ol do 5 Kl do 5 Lp -	40-50 10-30 do 5 do 5 do 5 do 5 do 5	40-60 20-30 do 5 do 5 - - -
	Betulo pubescentis-Piceetum Bór mieszany wilgotny	Brzom 40-50 Św 30-50 Ol 20-30 So 5-10 Os -	30-60 20-40 10-20 do 5 do 5	20-40 10-40 5-20 d0 5 -
Las mieszany wilgotny	Sphagno Girgensohnii-Piceetum	Św 40-60 Ol 20-30 So 20-30 Brzom 10-20	50-70 10-20 10-20 5-10	60-80 5-20 5-20 -
	Piceo-Alnetum	Ol 50-60 Św 30-40 Js 10-20 Brzom 5-10 Db Wz -	30-60 30-50 5-10 do 5 5-10	30-60 30-60 do 5 - do 5
	Vaccinio myrtilli-Pinetum	So 30-50 Db 5-10 Brzom 5-10 Św do 5 Ol do 5 Kl - Lp -	40-50 10-20 10-20 10-20 do 5 do 5 do 5	40-60 10-20 5-10 10-20 do 5 - -
	Circaeo-Alnetum	Ol 50-60 Js 30-40 Db 5-10 Wz 5-10 Lp 5-10 Os 5-10 Brzb do 5 Kl 5-10 Czm 5-10	40-70 30-60 do 5 do 5 do 5 do 5 do 5 do 5 5-10	30-60 20-60 do 5 do 5 do 5 - - do 5 do 5
Oles	Carici elongatae-Alnetum	Ol 80-90 Js 10-20 Św 5-10 Brzom 5-10 Czm -	50-70 10-30 5-20 do 5 5-10	30-70 5-30 5-20 do 5 do 5

§ 18. Ochrona gatunków zwierząt dziko występujących i ich siedlisk polegać będzie na:

1) wykonywaniu inwentaryzacji gatunków szczególnej troski;

2) stabilizacji stosunków wodnych;

3) wzbogacaniu nisz ekologicznych, w tym ochrona drzew murszastych, dziuplastych i martwych;

4) ograniczeniu penetracji rezerwatu do ściśle określonych tras, zachowaniu ciszy;

5) przestrzeganiu zakazów zawartych w akcie prawnym ustanawiającym rezerwat.

§ 19. Lokalizację miejsc obiektów infrastruktury turystycznej i edukacyjnej ustala się następująco:

Urządzenie, obiekt	Lokalizacja	Opis urządzenia
tablica informacyjna	oddz 221a oddz.165b	tablica informująca o powierzchni i zakazach rezerwatu

Rozdział 9

Ustalenia do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

§ 20. Przeznaczenie terenu przyległego do rezerwatu. Obszary przyległe do granic rezerwatu „Międzyrzecze” winne pozostać w dotychczasowym przeznaczeniu, tj. jako tereny rolno-leśne.

Zadania ochronne oraz sposoby ich wykonywania

§ 21. Plan zabiegów pielęgnacyjno-ochronnych przedstawia tabela:

Lp.	Zadanie ochronne	Lokalizacja	Powierzchnia manipulacyjna (ha)	Jednostka realizująca
1.	czyszczenia wczesne	166 d, 165c	2,41	Nadleśniczy
2.	czyszczenia późne	184f, 204c	6,51	Nadleśniczy
3.	trzebieże w przegęszczeniach	- 165d (6 Brz 40 lat 4 Św 35 lat, zd. 0,7 faza drągowiny BMśw), - 184a (5 Św, 5 Brz 30 lat zd. 0,8 faza drągowiny BMśw), - 184d (5 Św, 5 Brz 30 lat zd. 0,8 faza drągowiny BMśw), - 204a (6 So, 2 Brz, 1at, Św 60 lat, 1 Św 40 lat. zd. 0,8 faza drągowiny BMśw), - 204b (8 So 2 Brz 42 lat zd. 0,8 faza drągowiny BMśw), - 204h (6 So, 3 Brz, 1Św 37 lat zd. 0,8 faza drągowiny BMśw).	9,83	Nadlśniczy
4.	kontrola stanu sanitarnego	165a, 165b, 166a, 166b, 167a, 167g, 184c, 184g, 185a, 185c, 202a, 202b, 202c, 203a, 203b, 203c, 203d, 221a, 221c, 222a, 222c, 222d, 222g, 222h	176,06	Nadleśniczy
5.	bez zabiegów gospodarczo-ochronnych	166c, 184b, 185b, 204d, 204f, 204g, 221b, 221d, 222b, 222f	46,68	Nadleśniczy
6.	bez zabiegów gospodarczo-ochronnych	E	1,06	prywatny właściciel gruntu