Powierzchnia (ha): 139,45

Rok utworzenia: 1996

Powstały na podstawie aktu:
Zarządzenie MOŚZNiL z 25.07.1997 r. (M.P. z Nr 56, poz. 538)

Cel ochrony:
Zachowanie fragmentu Puszczy Knyszyńskiej z rozległym torfowiskiem odznaczającym się wysokim stopniem naturalności.

Opis:
Typ rezerwatu: leśny.

Położony jest w południowo-zachodniej części Puszczy Knyszyńskiej, 1 km na zachód od Supraśla, na południe od szosy Białystok-Supraśl, na terenie Obrębu i Nadleśnictwa Supraśl. Dojazd autobusem PKS do przystanku Krasne 200m na zachód od granicy rezerwatu.

Celem rezerwatu jest zachowanie w naturalnym stanie fragmentu Puszczy Knyszyńskiej obejmującego typowo wykształcone zbiorowiska leśne, reprezentujące serię borów. Ukształtowanie powierzchni rezerwatu urozmaicają wyniesienia morenowe o dość łagodnych stokach. Różnice wysokości na terenie rezerwatu wynoszą 20m - od 130 do 150m n.p.m. Dominującym zbiorowiskiem leśnym jest bór mieszany z dorodnym drzewostanem sosnowym z domieszką świerka. W runie występuje licznie trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea oraz borówki: czarna Vaccinium myrtillus i brusznica V. vitis-idaea, pszeniec zwyczajny Melamphyrum pratense, kosmatka owłosiona Luzula pilosa, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, fiołek psi Viola canina, szczawnik zajęczy Oxalis acetosella, turzyca palczasta Carex digitata i in. W warstwie mchów głównymi gatunkami są rakietnik pospolity Entodon schreberi, gajnik lśniący Hylocomium splendens i merzyk pokrewny Mnium affine. Spotyka się tu też podlegające ochronie wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum i tajęża jednostronna Goodyera repens. Miejscami wśród boru mieszanego niewielkie powierzchnie zajmuje ols w mozajce z łęgiem jesionowo-olszowym z młodym drzewostanem olszowym. Wykształcił się on w miejscu dawnych łąk turzycowych. W południowej części rezerwatu występuje też źródlisko dające początek strumieniowi. Występuje tu charakterystyczna roślinność z bardzo bujnie rozwiniętym ostrożeniem warzywnym i rzeżuchą gorzką Cardamine amara.

Gmina, do której należy obiekt:
Sokółka

Mapa i położenie obiektu:

Wojewody Podlaskiego

z dnia 16 lipca 2003 r.

w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Kozłowy Ług"

Na podstawie art. 13 a ust. 6 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz.1112 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Ustanawia się plan ochrony dla rezerwatu przyrody "Kozłowy Ług", zwany dalej "Planem ochrony".

2. Treść planu ochrony zawiera załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3. Lokalizację rezerwatu przyrody przedstawia mapa stanowiąca załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 2.Plan ochrony obowiązuje do dnia 31 grudnia 2022 r.

§ 3.Nadzór nad wykonaniem rozporządzenia powierza się Wojewódzkiemu Konserwatorowi Przyrody.

§ 4.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie czternastu dni od daty jego ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego.

Wojewoda Podlaski

Marek Strzaliński

Załącznik Nr 1

do rozporządzenia Nr 18/03

Wojewody Podlaskiego

z dnia 16 lipca 2003 r.

Plan ochrony dla rezerwatu przyrody "Kozłowy Ług''

Rozdział 1

Dane ogólne

§ 1. Podstawę prawną ustanowienia ochrony rezerwatowej obszaru "Kozłowy Ług" stanowi:

1) zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 lipca 1997 r. (Monitor Polski Nr 56, poz. 538) w sprawie uznania obiektu za rezerwat przyrody;

2) obwieszczenie Wojewody Podlaskiego z dnia 16 stycznia 2002 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Podl. Nr 2,
poz. 39).

§ 2.1. Powierzchnia rezerwatu wynosi - 140,49 ha, z tego:

1) leśna zalesiona - 134,30 ha;

2) leśna związana z gospodarką leśną - 2,74 ha;

3) nieleśna (bagna) - 3,45 ha.

2. Rezerwat jest położony:

1) wg podziału administracyjnego Polski w województwie podlaskim, powiecie sokólskim, gminie Sokółka;

2) wg podziału przyrodniczo-geograficznego Polski rezerwat ten znajduje się w prowincji Niżu Zachodnio-Rosyjskiego, w podprowincji Wysoczyzn Podlasko-Białoruskich, w makroregionie Niziny Północno-Podlaskiej, w mezoregionie Wysoczyzny Białostockiej;

3) wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej rezerwat położony jest w II Krainie Mazursko-Podlaskiej, w 5 Dzielnicy Wysoczyzny Białostockiej, w mezoregionie Puszczy Knyszyńskiej.

3. W granicach rezerwatu znajduje się zwarty kompleks leśny, obejmujący oddziały: 44 d, f, i, 45 b, f., 46 c, d, h, i, j, k, 47 a, b, g, 58 c, d, 59 a, b, c, d, f, 60 a, b, c, d, f, 61 a, b, d, 72 d, f, g, 73 b, c.

§ 3.Grunty rezerwatu stanowią własność Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Supraśl.

Rozdział 2

Charakterystyka i diagnoza stanu przyrody

§ 4.1. Gleby leśne rezerwatu:

1) torfowe torfowisk przejściowych - 73,12 ha;

2) torfowo-murszowe - 44,49 ha;

3) torfowe torfowisk niskich - 5,27 ha,

4) gruntowo-glejowe właściwe - 3,36 ha;

5) brunatno-rdzawe - 3,22 ha;

6) torfowe torfowisk wysokich - 3,36 ha;

7) czarne ziemie właściwe - 2,78 ha;

8) murszowate właściwe - 1,44 ha.

2. Gleby nieleśne rezerwatu

torfowe - 3,45 ha

§ 5. Siedliska przyrodnicze:

1) Typy siedliskowe: Bb-3,36 ha, BMb-100,11 ha, LMśw-8,13 ha, LMw-0,87 ha, LMb-16,68 ha, Lw-5,15 ha;

2) Zespoły roślinne lasu:

a) Carici chordorrhizae-Pinetum - 65,75 ha;

b) Sphagno - Piceetum alnetosum - 35,28 ha;

c) Salici-Betuletum typicum - 14,87 ha;

d) Pinus-Oxalis - 5,82 ha;

e) Betula-Asarum - 5,02 ha;

f) Vaccinio uliginosi-Pinetum - 3,36 ha;

g) Carici-Agrostietum caninae - 2,54 ha;

h) Carici elongatae-Alnetum typicum - 0,99 ha;

i) Circaeo-Alnetum - 0,37 h;

j) Sphagno-Piceetum typicum - 0,30 ha;

3) Gatunki panujące drzewostanów: So-98,33 ha, Brzom-19,93 ha, Św-2,86 ha, Ol-10,40 ha, Brzb-2,78 ha;

4) Klasy wieku drzewostanów: II - 16,69 ha, III - 30,81 ha, IV - 14,84 ha, V - 34,95 ha,
VI - 35,57 ha, VII - 1,44 ha.

§ 6. W rezerwacie występuje siedlisko przyrodnicze - sosnowy bór bagienny (Vaccinio uliginosi - Pinetum ) o powierzchni 3,36 ha wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzaju siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz. U. Nr 92, poz. 1029).

§ 7. Rośliny dziko występujące w rezerwacie przyrody przedstawia tabela:

Lp.	Nazwa gatunkowa (polska i łacińska)	Liczebność
1.	Żurawiec falisty Atrichum undulatum	częsty
2.	Mochwian błotny Aulacomnium palustre %	wyspowo
3.	Blepharostoma trichophyllum &	sporadycznie
4.	Krótosz szorstki Brachythecium rutabulum	wyspowo
5.	Bryum pseudotriquetrum	wyspowo
6.	Calliergon cordifolium	licznie
7.	Mokradłosz kończysty Calliergonella cuspidatum %	sporadycznie
8.	Calypogeia neesiana	wyspowo
9.	Złocieniec Campylium stellatum	wyspowo
10.	Chiloscyphus polyanthos	wyspowo
11.	Drabik krzewkowaty Climacium dendroides %	wyspowo
12.	Widłoząb falisty Dicranum polysetum	licznie
13.	Widłoząb miotlasty Dicranum scoparium	licznie
14.	Eurhynchium angustirete	licznie
15.	Skrzydlik paprociowaty Fissidens adiantoides	wyspowo
16.	Gajnik lśniący Hylocomium splendens %	wyspowo
17.	Łuskolist rozesłany Lepidozia reptans	sporadycznie
18.	Porostnica wielkokształtna Marchantia polymorpha	licznie
19.	Merzyk pokrewny Plagiomnium affine	licznie
20.	Plagiomnium cuspidatum	licznie
21.	Plagiomnium elatum	licznie
22.	Merzyk fałdowany Plagiomnium undulatum	licznie
23.	Rokietnik pospolity Pleurozium schreberi %	masowo
24.	Knotnik zwisły Pohlia nutans	wyspowo
25.	Płonnik pospolity Polytrichum commune %	masowo
26.	Płonnik strojny Polytrichum formosum	sporadycznie
27.	Płonnik cienki Polytrichum strictum %	sporadycznie
28.	Piórosz pierzasty Ptilium crista-castrensis %	sporadycznie
29.	Merzyk kropkowany Rhizomnium punctatum	wyspowo
30.	Fałdownik trzyrzędowy Rhytidiadelphus triquetrus %	licznie
31.	Sphagnum fimbriatum %	masowo
32.	Sphagnum girgensohnii %	masowo
33.	Sphagnum nemoretum %	masowo
34.	Torfowiec błotny Sphagnum palustre %	licznie
35.	Sphagnum recurvum %	licznie
36.	Torfowiec nastroszony Sphagnum squarrosum %	masowo
37.	Sphagnum warnstorfii %	masowo
38.	Georgia przezroczysta Tetraphis pallucida	wyspowo
39.	Tujowiec tamareszkowy Thuidium tamariscinum %	sporadycznie
40.	Tomenthyphum nitens &	sporadycznie
41.	Rzęsienica kutnerowata Trichocolea tomentella &	sporadycznie
42.	Podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria	licznie
43.	Mietlica psia Agrostis canina	licznie
44.	Dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans	często
45.	Zawilec gajowy Anemone nemorosa	licznie
46.	Dzięgiel leśny Angelica sylvestris	sporadycznie
47.	Kopytnik pospolity Asarum europaeum %	sporadycznie
48.	Wietlica samicza Athyrium filix-femina	licznie
49.	Trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea	wyspowo
50.	Trzcinnik lancetowaty Calamagrostis canescens	licznie
51.	Czermień błotna Calla palustris	wyspowo
52.	Knieć błotna Caltha palustris	wyspowo
53.	Dzwonek rozpierzchły Campanula patula	licznie
54.	Dzwonek jednostronny Campanula rapunculoides	sporadycznie
55.	Rzeżucha łąkowa Cardamine pratensis	licznie
56.	Turzyca błotna Carex acutiformis	masowo
57.	Turzyca tunikowa Carex appropinquata	sporadycznie
58.	Turzyca darniowa Carex caespitosa	sporadycznie
59.	Turzyca siwa Carex canescens	często
60.	Turzyca strunowa Carex chordorrhiza &	sporadycznie
61.	Turzyca palczasta Carex digitata	sporadycznie
62.	Turzyca dwupienna Carex dioica &	wyspowo
63.	Turzyca gwiazdkowa Carex echinata	często
64.	Turzyca długokłosa Carex elongata	wyspowo
65.	Turzyca żółta Carex flava	sporadycznie
66.	Turzyca nitkowata Carex lasiocarpa	sporadycznie
67.	Turzyca życicowa Carex loliacea &	wyspowo
68.	Turzyca pagórkowata Carex montana	wyspowo
69.	Turzyca pospolita Carex nigra	często
70.	Turzyca prosowata Carex panicea	wyspowo
71.	Turzyca nibyciborowata Carex pseudocyperus	wyspowo
72.	Turzyca rzadkokłosa Carex remota	często
73.	Turzyca dzióbkowata Carex rostrata	liczna
74.	Rogownica pospolita Cerastium vulgatum	często
75.	Świerząbek orzęsiony Chaerophyllum hirsutum	wyspowo
76.	Glistnik jaskółcze ziele Chelidonium majus	sporadycznie
77.	Śledziennica skrętolistna Chrysosplenium alternifolium	często
78.	Szalej jadowity Cicuta virosa	wyspowo
79.	Czartawa drobna Circaea alpina	licznie
80.	Czartawa pośrednia Circaea intermedia	licznie
81.	Ostrożeń błotny Cirsium palustre	licznie
82.	Pępawa błotna Crepis paludosa	wyspowo
83.	Kukułka krwista Dactylorhiza incarnata *	sporadycznie
84.	Kukułka plamista Dactylorhiza maculata*	sporadycznie
85.	Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum*	sporadycznie
86.	Śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa	licznie
87.	Narecznica krótkoostna Dryopteris carthusiana	licznie
88.	Narecznica grzebieniasta Dryopteris cristata	licznie
89.	Narecznica samcza Dryopteris filix-mas	licznie
90.	Narecznica błotna Dryopteris thelypteris	licznie
91.	Wierzbownica błotna Epilobium palustre	licznie
92.	Kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine*	sporadycznie
93.	Skrzyp bagienny Equisetum fluviatile	sporadycznie
94.	Skrzyp błotny Equisetum palustre	wyspowo
95.	Skrzyp łąkowy Equisetum pratense	licznie
96.	Skrzyp leśny Equisetum sylvaticum	licznie
97.	Wełnianka wąskolistna Eriophorum angustifolium	licznie
98.	Wełnianka szerokolistna Eriophorum latifolium	licznie
99.	Sadziec konopiasty Eupatorium cannabinum	licznie
100.	Kostrzewa olbrzymia Festuca gigantea	wyspowo
101.	Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis	wyspowo
102.	Kostrzewa czerwona Festuca rubra	wyspowo
103.	Wiązówka błotna Filipendula ulmaria	licznie
104.	Poziomka pospolita Fragaria vesca	licznie
105.	Gajowiec żółty Galeobdolon luteum	licznie
106.	Poziewnik szorstki Galeopsis tetrahit	licznie
107.	Przytulia wonna Galium odoratum.	licznie
108.	Przytulia błota Galium palustre	licznie
109.	Przytulia bagienna Galium uliginosum	licznie
110.	Bodziszek cuchnący Geranium robertianum	często
111.	Kuklik zwisły Geum rivale	licznie
112.	Mannica jadalna Glyceria fluitans	wyspowo
113.	Przylaszczka pospolita Hepatica nobilis .	masowo
114.	Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum	wyspowo
115.	Niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere	masowo
116.	Sit członowaty Juncus articulatus	wyspowo
117.	Groszek wiosenny Lathyrus vernus	licznie
118.	Bagno zwyczajne Ledum palustre.	licznie
119.	Lilia złotogłów Lilium martagon*	pojedynczo
120.	Listera sercowata Listera cordata*	pojedynczo
121.	Kosmatka owłosiona Luzula pilosa	wyspowo
122.	Firletka poszarpana Lychnis flos-cuculi	licznie
123.	Widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum*	licznie
124	Karbieniec pospolity Lycopus europaeus	masowo
125	Tojeść bukietowa Lysimachia thyrsiflora	licznie
126	Tojeść pospolita Lysimachia vulgaris	licznie
127	Krwawnica pospolita Lythrum salicaria	licznie
128	Konwalijka dwulistna Maianthemum bifolium	masowo
129	Perłówka zwisła Melica nutans	wyspowo
130	Mięta polna Mentha arvensis	wyspowo
131	Bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata .	licznie
132	Prosownica rozpierzchła Milium effusum	wyspowo
133	Możylinek trójnerwowy Moehringia trinervia	licznie
134	Trzęślica modra Molinia coerulea	wyspowo
135	Gruszycznik jednokwiatowy Moneses uniflora	sporadycznie
136	Sałatnik leśny Mycelis muralis	licznie
137	Niezapominajka błotna Myosotis palustris	licznie
138	Gnieźnik leśny Neottia nidus-avis*	pojedynczo
139	Gruszkówka (gruszyczka) jednostronna Orthilia secunda	pojedynczo
140	Szczawik zajęczy Oxalis acetosella	licznie
141	Żurawina błotna Oxycoccus palustris	wyspowo
142	Czworolist pospolity Paris quadrifolia	licznie
143	Gnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinum*	licznie
144	Gorysz błotny Peucedanum palustre	wyspowo
145	Trzcina pospolita Phragmites australis	licznie
146	Zerwa kłosowa Phyteuma spicatum	wyspowo
147.	Biedrzeniec mniejszy Pimpinella saxifraga	wyspowo
148.	Wiechlina błotna Poa palustris	wyspowo
149.	Wiechlina zwyczajna Poa trivialis	licznie
150.	Wielosił błękitny Polemonium coeruleum*	pojedynczo
151.	Kokoryczka wielkokwiatowa Polygonatum multiflorum	licznie
152.	Rdest wężownik Polygonum bistorta	licznie
153.	Rdest ostrogorzki Polygonum hydropiper	licznie
154.	Pięciornik gęsi Potentilla anserina	licznie
155.	Pięciornik kurze ziele Potentilla erecta	licznie
156.	Głowienka pospolita Prunella vulgaris	wyspowo
157.	Orlica pospolita Pteridium aquilinum	masowo
158.	Gruszyczka okrągłolistna Pyrola rotundifolia	wyspowo
159.	Jaskier płomiennik Ranunculus flammula	licznie
160.	Jaskier kosmaty Ranunculus lanuginosus	wyspowo
161.	Jaskier wielki Ranunculus lingua	wyspowo
162.	Jaskier rozłogowy Ranunculus repens	licznie
163.	Malina właściwa Rubus idaeus	licznie
164.	Malina kamionka Rubus saxatilis	wyspowo
165.	Szczaw zwyczajny Rumex acetosa	licznie
166.	Tarczyca pospolita Scutellaria galericulata	licznie
167.	Psianka słodkogórz Solanum dulcamara	licznie
168.	Nawłoć pospolita Solidago virga-aurea	licznie
169.	Gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea	licznie
170.	Gwiazdnica gajowa Stellaria nemorum	licznie
171.	Gwiazdnica błotna Stellaria palustris	licznie
172.	Niebielistka trwała Swertia perennis*	pojedynczo
173.	Siódmaczek leśny Trientalis europaea	licznie
174.	Koniczyna długokłosowa Trifolium repens	wyspowo
175.	Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica	masowo
176.	Borówka czarna Vaccinium myrtillus	licznie
177.	Borówka bagienna Vaccinium uliginosum	licznie
178.	Borówka brusznica Vaccinium vitis-idaea	licznie
179.	Przetacznik bobowniczek Veronica beccabunga	licznie
180.	Przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys	licznie
181.	Przetacznik leśny Veronica officinalis	licznie
182.	Wyka płotowa Vicia sepium	wyspowo
183.	Fiołek torfowy Viola epipsila &	sporadycznie
184.	Fiołek przedziwny Viola mirabilis	sporadycznie
185.	Fiołek błotny Viola palustris	wyspowo
186.	Fiołek leśny Viola reichenbachiana	licznie
187.	Fiołek Rivina Viola riviniana	licznie
188.	Brzoza niska * Betula humilis	pojedynczo
189.	Leszczyna pospolita Corylus avellana	licznie
190.	Trzmielina zwyczajna Euonymus europaeus	licznie
191.	Trzmielina brodawkowata Euonymus verrucosus	licznie
192.	Kruszyna pospolita Frangula alnus %	masowo
193.	Jałowiec pospolity Juniperus communis	wyspowo
194.	Wiciokrzew suchodrzew Lonicera xylosteum	wyspowo
195.	Szakłak pospolity Rhamnus catharticus	wyspowo
196.	Porzeczka czerwona Ribes spicatum	licznie
197.	Wierzba uszata Salix aurita	licznie
198	Wierzba szara Salix cinerea	licznie
199.	Wierzba pięciopręcikowa Salix pentandra	licznie
200.	Wierzba rokita Salix rosmarinifolia &	wyspowo
201.	Bez koralowy Sambucus racemosa	wyspowo
202.	Jarząb pospolity Sorbus aucuparia	licznie
203.	Olsza czarna Alnus glutinosa	licznie
204.	Brzoza brodawkowata Betula pendula	licznie
205.	Brzoza omszona Betula pubescens	licznie
206.	Świerk pospolity Picea abies	licznie
207.	Sosna zwyczajna Pinus sylvestris	licznie
208.	Topola osika Populus tremula	wyspowo
209.	Lipa drobnolistna Tilia cordata	licznie
210.	Dąb szypułkowy Quercus robur	częsty

* gatunki objęte ochroną ścisłą

. gatunki objęte ochroną częściową

& gatunki rzadkie

§ 8. Zwierzęta dziko występujące i ich siedliska

Na terenie rezerwatu oraz w niedalekim sąsiedztwie stwierdzono występowanie 154 gatunków ptaków, w tym 101 gatunków lęgowych. Z 55 gatunków ssaków występuje tu m. in.: jeleń szlachetny (Cervus elaphus), łoś (Alces alces), sarna (Capreolus capreolus), dzik (Sus scrofa), ryś (Lynx lynx), żubr (Bison bonasus) oraz wiele gatunków drobnych ssaków jak ryjówka aksamitna (Sorex araneus), nornica ruda (Clethrionomys glareolus), darniówka zwyczajna (Microtus subterraneus), koszatka (Dryomys nitedula).

Rozdział 3

Cele ochrony

§ 9. Celem ochrony jest zachowanie rozległego torfowiska, będącego w początkowym stadium sukcesji leśnej, odznaczającego się wysokim stopniem naturalności oraz występowaniem wielu gatunków roślin rzadkich i chronionych.

Rozdział 4

Obszary ochrony częściowej

§ 10. Obszar ochrony częściowej obejmuje 140,49 ha. Na terenie rezerwatu "Kozłowy Ług" nie została wprowadzona ochrona ścisła czy też krajobrazowa.

Rozdział 5

Program działań ochronnych

§ 11. Obszary ochrony częściowej:

Działania ochronne	Zakres działań
monitorowanie stanu lasu i zagrożeń drzewostanów	kontrola stanu sanitarnego w drzewostanach szczególnie narażonych na czynniki chorobowe
ograniczenie stosowania preparatów chemicznych na rzecz biologicznych	- stosowanie bio-olejów w piłach spalinowych i środkach technicznych, - pułapki feromonowe (zwalczanie i prognozowanie pojawu szkodników wtórnych), - w razie konieczności używanie preparatów chemicznych najmniej szkodliwych dla środowiska.

Rozdział 6

Sposoby eliminacji i minimalizacji zagrożeń dla przyrody

§ 12. Sposoby eliminacji i minimalizacji zagrożeń dla przyrody przedstawia tabela:

Lp.	Zagrożenia	Sposób eliminacji i minimalizacji zagrożeń	Kto realizuje
1.	zagrożenia ze strony grzybów (huby i opieńka) oraz uszkodzenia w częściach odziomkowych drzew,	unikać zranień, zrywkę drewna prowadzić po uprzednio wyznaczonych szlakach ciągnikami nasiębiernymi	Nadleśniczy
2.	używanie środków chemicznych w ochronie przyległych do rezerwatu drzewostanów,	zakaz używania	Nadleśniczy
3.	postępujące obniżenie poziomu wód gruntowych na torfowiskach,	działania w kierunku poprawy retencji	Nadleśniczy
4.	zgryzanie nalotów i podrostów przez zwierzynę płową.	zabezpieczyć	Nadleśniczy

Rozdział 7

Obszary i sposoby ich udostępniania dla celów naukowych

§ 13. Obszary i sposoby ich udostępniania dla celów naukowych i turystycznych przedstawia tabela:

Cel udostępnienia	Obszary udostępnienia	Sposób udostępnienia	Kto realizuje
badania naukowe	teren rezerwatu	zgoda na wejście	Wojewoda Podlaski

Rezerwat jest mało atrakcyjny turystycznie z uwagi na znaczne oddalenie od głównych szlaków komunikacyjnych i słabą sieć dróg leśnych. Ponadto w rezerwacie występują duże powierzchnie zbiorowisk bagienno-torfowiskowych, których szata roślinna i podłoże glebowe charakteryzują się niską odpornością na presję turystyczną. Z powyższych względów rezerwat nie jest udostępniany turystom.

Rozdział 8

Opis sposobów ochrony

§ 14. Ochrona gleb polega na wprowadzeniu do powszechnego stosowania bio-olejów w piłach spalinowych i w celu uniknięcia skażenia gleby.

§ 15.1. Sposoby ochrony ekosystemów leśnych polegają na:

1) dostosowaniu okresu pozyskania drewna do terminów najmniejszego zagrożenia lasu od owadów, wiatru i śniegu oraz możliwości wykorzystania przez zwierzynę płową cienkiej kory na drzewach leżących, a także do okresów nie kolidujących z porą wprowadzenia lęgów przez ptaki;

2) upewnieniu się, że przed przystąpieniem do prac pielęgnacyjnych i przebudowy drzewostanu czy na terenie objętym zabiegami nie występują rośliny prawnie chronione,

3) prowadzeniu zrywki drewna ciągnikami nasiębiernymi, po uprzednio wyznaczonych szlakach;

4) nie stosowaniu metod wyznaczania i znakowania drzew polegających na ich ranieniu,

5) stosowaniu środków technicznych chroniących drzewa przed uszkodzeniami powstającymi w trakcie zrywki;

6) preferowaniu środków mechanicznych w zabezpieczeniu upraw i młodników;

7) kontroli stanu sanitarnego drzewostanów szczególnie narażonych na czynniki chorobowe;

8) dążeniu do utrzymania liczebności szkodników na poziomie nie zagrażającym wystąpieniu szkód istotnych (gradacji);

9) stosowaniu pułapek feromonowych do zwalczania i prognozowania pojawu szkodników wtórnych;

10) ochronie drapieżnej entomofauny, mogącej w określonych warunkach sprzyjać walce ze szkodnikami owadzimi.

2. Zabiegi pielęgnacyjne drzewostanów dokonywane poprzez regulację składu gatunkowego zgodnie z siedliskiem:

Typ siedliskowy lasu	Zespół leśny	Warianty składów gatunkowych drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych
		Faza inicjalna	Faza optymalna	Faza terminalna
Bór bagienny	Vaccinio uliginosi - Pinetum	So 90-100 Brzom 5-10 Św -	So 50-80 Brzom 5-20 Św do 5	So 40-70 Brzom 5-20 Św do 5
Las mieszany bagienny Bór mieszany bagienny Las mieszany wilgotny	Sphagno - Piceetum typicum	Św 50-70 So 30-40 Ol 5-20 Brzom do 5	Św 50-70 So 30-40 Ol 5-10 Brzom do 5	Św 60-80 So 20-30 Ol do 5 Brzom
	Sphagno - Piceetum alnetosum	So 70-80 Św 20-30 Ol 5-10 Brzom 5-10	So 60-80 Św 10-20 Ol do 5 Brzom do 5	So 60-90 Św 5-20 Ol do 5 Brzom -
	Sphagno - Piceetum alnetosum	Św 40-60 Ol 20-30 So 20-30 Brzom 10-20	Św 50-70 Ol 10-20 So 10-20 Brzom 5-10	Św 60-80 Ol 5-20 So 5-20 Brzom -
	Salici - Betuletum typicum	Ol 60-80 Brzom 20-30 So 10-20 Św 10-20 Iwa do 5	Ol 50-70 Brzom 20-30 So 5-10 Św 5-10 Iwa do 5	Ol 50-70 Brzom 10-20 So 5-10 Św 5-10 Iwa -
	Carici - Agrostietum caninae	Św 30-50 So 30-50 Db 10-20 Ol 5-10 Kl 5-10 Lp 5-10	Św 20-40 So 20-40 Db 5-10 Ol do 5 Kl do 5 Lp do 5	Św 20-40 So 20-40 Db do 5 Ol do 5 Kl do 5 Lp -
	Betula - Asarum	Brzom 40-50 Św 30-50 Ol 20-30 So 5-10 Os -	Brzom 30-60 Św 20-40 Ol 10-20 So do 5 Os do 5	Brzom 20-40 Św 10-40 Ol 5-20 So do 5 Os -
	Pinus - Oxalis	Św 30-50 So 30-50 Db 10-20 Brz 10-20 Ol do 5 Kl do 5 Lp do 5	Św 20-40 So 20-40 Db 10-20 Brz 5-10 Ol do 5 Kl do 5 Lp do 5	Św 20-40 So 20-40 Db 5-10 Brz - Ol do 5 Kl - Lp -
Las mieszany świeży	Pinus - Oxalis	Św 20-40 So 20-40 Db 20-40 Gb 10-20 Kl 5-10 Lp 5-10	Św 20-30 So 20-30 Db 20-30 Gb 10-20 Kl 5-10 Lp 5-10	Św 10-30 So 10-30 Db 10-30 Gb do 5 Kl do 5 Lp do 5
Las wilgotny	Betula - Asarum	Db 40-60 Brz 20-30 Js 5-10 Św 5-10 Wz 5-10 Lp 5-10	Db 20-50 Brz 20-30 Js 5-10 Św 5-10 Wz 5-10 Lp 5-10	Db 20-50 Brz 20-30 Js do 5 Św do 5 Wz do 5 Lp do 5
Oles	Carici alongatae - Alnetum	Ol 89-90 Js 10-20 Św 5-10 Brzom 5-10 Czm -	Ol 50-70 Js 10-30 Św 5-20 Brzom do 5 Czm 5-10	Ol 30-70 Js 5-30 Św 5-20 Brzom do 5 Czm do 5
Oles jesionowy	Circaea - Alnetum	Ol 50-60 Js 30-40 Db 5-10 Wz 5-10 Lp 5-10 Gb - Iwa 5-10 Os 5-10 Brzb do 5 Kl 5-10 Czm 5-10	Ol 40-70 Js 30-60 Db do 5 Wz do 5 Lp do 5 Gb 5-10 Iwa do 5 Os do 5 Brzb do 5 Kl do 5 Czm 5-10	Ol 30-60 Js 20-60 Db do 5 Wz do 5 Lp do 5 Gb do 5 Iwa - Os - Brzb - Kl do 5 Czm do 5

§ 16. Ochrona gatunków zwierząt dziko występujących i ich siedlisk polega na:

1) wykonywaniu inwentaryzacji i określeniu gatunków będących przedmiotem szczególnej troski;

2) stabilizacji stosunków wodnych;

3) wzbogaceniu nisz ekologicznych, w tym ochrona drzew murszastych, dziuplastych
i martwych;

4) ograniczeniu penetracji rezerwatu do ściśle określonych tras i ścieżek, zachowanie ciszy;

5) przestrzeganiu zakazów zawartych w akcie prawnym ustanawiającym rezerwat.

Rozdział 9

Ustalenia do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

§ 17. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego należy utrzymać dotychczasowe przeznaczenie terenu przylegającego do obszaru rezerwatu przyrody.

Rozdział 10

Zadania ochronne oraz sposoby ich wykonywania

§ 18. Plan zabiegów pielęgnacyjno-ochronnych

Lp.	Zadania ochronne	Lokalizacja	Powierzchnia manipulacyjna (ha)	Jednostka realizująca
1.	czyszczenia wczesne w gniazdach	44 d	2,86	Nadleśnictwo Supraśl
2.	trzebież w przegęszczeniach	- 46 c (4 Ol 3 So 2 Św 1 Brzom 42 l. zd. 0,8 faza drągowiny), - 58 c (5 Brzom 4 Ol 1 Św - 60 l. zd. 0,7 faza optymalna wczesna), - 59 a (8 So 1 Św 1 Os 75 l. zd. 0,9 faza optymalna wczesna), - 59 f (5 So 2 Św 105 l, 1 Os 1 Ol 65 l. 1 Św 55 l. zd.1,0 faza optymalna wczesna), - 60 c (So 65 l. zd. 0,9 faza optymalna wczesna), - 72 d (4 Brzb 3 Ol 2 Św 1 So 65 l. zd. 0,7 faza optymalna wczesna), - 72 f (7 Brzom 2 Ol 1 Św 30 l. zd. 0,8 faza drągowiny), - 73 c (4 Brzb 3 Św 2 Ol 1 So 60 l. zd. 1,0 faza optymalna wczesna).	23,18	Nadleśnictwo Supraśl
3.	odnowienie luk	60 c	0,23	Nadleśnictwo Supraśl
4.	kontrola stanu sanitarnego	44 d, 45 b, 46 i, 46 j, 47 b, 59 b, 59 c, 59 f, 60 a, 60 d, 61 b, 61 d, 73 c	70,35	Nadleśnictwo Supraśl
5.	bez zabiegów gospodarczo-ochronnych	44 i, 45 f, 46 d, 46 h, 46 k, 47 a, 47 g, 59 d, 60 b, 60 f, 61 a, 72 g, 73 b	44,08	Nadleśnictwo Supraśl